Các doanh nghiệp xuất khẩu tôm Việt Nam có nhiều lợi thế hơn bởi các đối thủ cạnh tranh của Việt Nam trên thị trường Canada nhờ Hiệp định CPTPP.

 Canada có quy mô thị trường dù nhỏ hơn Hoa Kỳ nhưng cũng đầy tiềm năng cho thủy sản Việt Nam. Trong đó, sức tiêu thụ, chính sách nhập cư... cho thấy thị trường thủy sản Canada có giá trị khoảng 3,5 tỉ USD/năm với sự phát triển mạnh và liên tục.

Thông tin từ Bộ Công Thương cho biết, theo nghiên cứu của Bộ Y tế Canada, mức tiêu thụ thủy sản trên đầu người của Canada là 270 đô la Canada tương đương 4,8 triệu đồng mỗi năm.

Với dân số gần 38 triệu người và chính sách đón nhận khoảng 400.000 người nhập cư mỗi năm, nhu cầu thủy sản của người dân Canada không ngừng tăng lên. Thống kê cho thấy khoảng 25% dân số Canada là người nhập cư trong đó 50% dân nhập cư là người châu Á (Trung Quốc, Ấn độ, Việt Nam, Hàn Quốc, Phillipines…) vốn là nhóm người ưa thích thủy sản. Các nhóm nhập cư khác như châu Phi (chiếm 15%), Trung Đông (9%)… cũng là những khách hàng tiềm năng với nhu cầu đa dạng.

Theo số liệu thống kê của Hải quan Canada, nhu cầu nhập khẩu thủy sản của Canada tăng trưởng khoảng 7% mỗi năm với tổng giá trị nhập khẩu thủy sản năm 2019 (thời điểm trước dịch bệnh Covid-19) là 4,2 tỉ đô la Canada (tương đương khoảng 3,5 tỉ đô la Mỹ). Trong 9 tháng đầu năm 2021, tốc độ tăng trường nhập khẩu thủy sản của Canada tăng trưởng trở lại do nhu cầu tăng trưởng mạnh mẽ của Canada, cao hơn 5,5% so với cùng kỳ năm 2020 và gần 3% so với cùng kỳ năm 2019.

Xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Canada còn nhiều dư địa khi tổng giá trị xuất khẩu của ta sang thị trường này mới chỉ đạt khoảng 300 triệu đô la Canada (tương đương khoảng 250 triệu đô la Mỹ). Các mặt hàng đã khẳng định vị thế tại Canada bao gồm: Tôm đông lạnh và tôm chế biến khoảng 3,4 tỉ đô la Canada/năm, chiếm khoảng 30% thị trường Canada; cá basa khoảng 37 triệu đô la Canada/năm; cá ngừ (vây vàng và mắt to) khoảng 6 triệu đô la Canada chiếm khoảng 80% thị trường Canada. Các sản phẩm tiềm năng phát triển khác như mực, bạch tuộc, thủy sản chế biến và các sản phẩm giá trị gia tăng.

Xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Canada còn nhiều dư địa. Ảnh minh họa.

Mặc dù các sản phẩm thủy sản của Việt Nam không nhận được nhiều ưu đãi về thuế nhập khẩu vào thị trường Canada sau Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) do phần lớn các sản phẩm đã được hưởng mức thuế tối huệ quốc (MFN) là 0% từ trước khi CPTPP được ký kết và hiệu lực, trừ cá ngừ chế biến (thuế MFN 7%) và cua, ghẹ (thuế MFN 5%).

Tuy nhiên thị trường Canada có một số đặc điểm thuận lợi như: không có hạn ngạch xuất khẩu, các sản phẩm thủy sản Canada và Việt Nam mang tính tương hỗ lẫn nhau hơn là cạnh tranh trực tiếp và sản phẩm nhập khẩu vào Canada dễ dàng tiếp cận thị trường Mỹ và ngược lại khi thương mại Canada và Mỹ chiếm tới 75% tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Canada.

Với thị trường Canada, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam thời gian tới cũng được nhận định sẽ tăng trưởng tốt do đã đáp ứng được các yêu cầu của Canada. Trong đó, tôm là mặt hàng chủ lực xuất khẩu sang thị trường này sẽ tăng hơn nữa do nhu cầu tiêu thụ tôm tại Canada tăng.

Đáng chú ý, Canada được coi là "cửa ngõ" vào thị trường toàn cầu nhờ khả năng tiếp cận thị trường ưu tiên thông qua các hiệp định thương mại với 51 quốc gia. Do đó, các doanh nghiệp xuất khẩu tôm Việt Nam cần tận dụng tốt Hiệp định CPTPP để thúc đẩy xuất khẩu mạnh mẽ hơn vào thị trường này.

Một số chuyên gia nông nghiệp đánh giá, các đối thủ cạnh tranh của Việt Nam trên thị trường này như Ấn Độ, Thái Lan, Indonesia đều không tham gia Hiệp định CPTPP là một lợi thế đáng kể đối với doanh nghiệp Việt Nam.

Mặc dù tiềm năng và dự địa rất lớn nhưng thủy sản Việt Nam phải cạnh tranh gay gắt với sản phẩm từ Mỹ, Ấn độ, Thái Lan và Trung Quốc. Các doanh nghiệp Việt Nam định hướng xuất khẩu vào thị trường Canada cần nghiên cứu thông tin, hoạch định chiến lược cụ thể để tiếp cận thị trường khó tính nhưng “chung thủy” này.

Tùng Dươngt
Hội Dầu khí Việt Nam
Đăng ngày: 02/12/2021