Sau hơn 2 năm triển khai, chuỗi liên kết cá tra Tafishco- sản xuất - chế biến - xuất khẩu (Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Dịch vụ Thuận An - Tafishco) bước đầu mang lại hiệu quả thiết thực cho người nông dân, doanh nghiệp. Đây cũng là hướng đi bền vững để vực dậy ngành cá tra đang đứng trước tình trạng khó khăn như hiện nay.

 Đảm bảo đầu ra

Nuôi cá tra thương phẩm tại HTX Thủy sản Châu Phú.
Chuỗi liên kết dọc cá tra là mô hình liên kết từ sản xuất cá giống, nuôi cá thịt, chế biến sản phẩm, đến thị trường tiêu thụ. Trong đó có liên kết các dịch vụ khác, như: cung ứng thức ăn, thuốc thú y, hóa chất và ngân hàng để đầu tư cho các khâu sản xuất. Tham gia chuỗi liên kết này, nông dân có nơi tiêu thụ ổn định thông qua việc ký kết bao tiêu ngay từ đầu vụ với giá cao hơn giá thị trường từ 100-200 đồng/kg. Ngoài ra, theo ông Phan Văn Ninh, Chủ tịch Hiệp hội Thủy sản An Giang (AFA), các thành viên tham gia chuỗi liên kết được đội ngũ quản lý kỹ thuật của công ty và các đơn vị dịch vụ đầu tư tư vấn và hỗ trợ trong quá trình chăn nuôi. Các hộ dân trong chuỗi được tập huấn kỹ thuật ghi chép theo tiêu chuẩn GlobalGAP, được mua thuốc và thức ăn thủy sản theo giá niêm yết công khai tại Trung tâm điều phối. Ông Nguyễn Văn Tấn, một trong những nông dân tham gia chuỗi liên kết chia sẻ: "Không phải lo chuyện vốn, trong suốt vụ nuôi, cần thức ăn gì, thuốc chữa bệnh gì, số lượng bao nhiêu, chỉ cần gọi điện sẽ được đáp ứng ngay. Khi thu hoạch, được bao tiêu sản phẩm với mức lợi nhuận khá tốt".
Ngoài ra, khi tham gia chuỗi, nông dân được giới thiệu và tiếp cận nguồn vốn vay tín chấp với lãi suất thấp hơn so lãi suất thông thường 0,5%/năm. Theo đại diện Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Chi nhánh tỉnh An Giang, sau 2 năm triển khai vay thí điểm, bước đầu đã tạo được phấn khởi cho người dân nuôi cá tra và doanh nghiệp chế biến. Làm tăng thêm niềm tin của họ đối với sản phẩm cá tra, giúp nông dân yên tâm đầu tư sản xuất và chế biến cá tra theo chuỗi liên kết. Đầu vào sản phẩm được ổn định, vấn đề cốt lõi còn lại chính là tập trung nguồn lực để khai thác tốt thị trường tiêu thụ phong phú, đa dạng và có hiệu quả cao, đặc biệt là thị trường xuất khẩu.
Cần nhân rộng
Theo đánh giá của AFA, hiệu quả của chuỗi liên kết dọc cá tra Tafishco rất khả quan,mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho các thành viên tham gia. Điển hình như: nông dân giảm áp lực về tài chính, được doanh nghiệp bao tiêu, tránh việc chạy tìm đầu mối tiêu thụ khi cá đến lứa thu hoạch, được mua thức ăn và thuốc thú y thủy sản giá hợp lý. Doanh nghiệp chủ động được nguồn nguyên liệu, kiểm soát dịch bệnh tốt, có địa chỉ truy xuất rõ ràng…
Tuy nhiên, chuỗi liên kết dọc cá tra Tafishco hiện mới có 13 hộ nông dân tham gia và còn rất nhiều người đang mong muốn tham gia vào chuỗi liên kết. Ông Nguyễn Hữu Nguyên, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) nuôi cá tra huyện Châu Phú (An Giang), cho biết: Điều kiện tham gia chuỗi liên kết có nhiều ràng buộc. Theo đó, hộ nông dân muốn tham gia phải giao quyền sử dụng đất cho ngân hàng. Nhưng hiện nay, do cần vốn, nhiều hộ đang thế chấp quyền sử dụng đất trong ngân hàng trước đó nên rất khó. "Tham gia chuỗi liên kết là điều mong mỏi của nhiều hộ dân. Bởi nông dân không phải lo về nguồn vốn, đảm bảo được đầu ra, có được sự hỗ trợ của doanh nghiệp về kỹ thuật… Đây là những vấn đề người nuôi cá tra ngán ngại nhất từ trước tới nay! Hy vọng thời gian tới, chuỗi liên kết có những quy định thoáng hơn, nhất là những quy định và ràng buộc, chắc chắn sẽ có ngày càng nhiều nông dân tham gia, đặc biệt là các thành viên trong hợp tác xã", ông Hữu Nguyên chia sẻ.
Theo ông Nguyễn Văn Trường, Phó Giám đốc HTX thủy sản Châu Phú, mô hình chuỗi liên kết tiêu thụ cá tra của Tafishco bước đầu mang lại những thành công nhất định. Đây là mô hình mơ ước của nhiều nông dân. Để cá tra phát triển bền vững, các ngành chức năng nên có những chính sách khuyến khích, thành lập thêm nhiều chuỗi liên kết để nông dân có thể lựa chọn những mô hình thích hợp, từ đó nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp, trong đó có ngành hàng cá tra.
Tuấn Tú